نیاز جهان اللهم عجل لولیک الفرج
« جلب محبت با زهدورزی »
امیرالمؤمنین علی سلام الله علیه :
تَحَبَّب إِلیَ النّاسِ بِالزُّهدِ فی ما أَیدیهِم تَفُز بِالمَحَبَّهِ مِنهُم؛
با بی‌رغبتی به آنچه مردم از آن بهره‌مندند، به آنان محبّت کن تا دوستی‌شان را به دست آوری.
منابع: غررالحکم، ح ۴۵۰۶؛ دانشنامه امیرالمومنین (ع): ج ۱۱ ص ۲۶۸
« عاشق، کور است! »
امیرالمؤمنین علی سلام الله علیه :
مَن عَشِقَ شَیئاً أعشى بَصَرَهُ وأَمرَضَ قَلبَهُ فَهُوَ یَنظُرُ بِعَینٍ غَیرِ صَحیحَهٍ ویَسمَعُ بِاُذُنٍ غَیرِ سَمیعَهٍ؛
هر که عاشق چیزى شود، آن چیز، دیده اش را کور و دلش را بیمار مى کند. چنین کسى با دیده اى ناسالم مى نگرد و با گوشى ناشنوا مى شنود.
منابع: نهج البلاغه، خطبه ۱۰۹؛ فرهنگ‌نامه بصیرت، ص ۱۴۲
« بهره از دنیا، به قدر کفایت »
امیرالمؤمنین علی سلام الله علیه :
خُذ مِن قَلیلِ الدُّنیا ما یَکفیکَ، ودَع مِن کَثیرِها ما یُطغیکَ؛
از دنیا، اندکى که کفایتت کند، برگیر و بسیارِ آن را که به طغیانت بکشانَد، فرو بگذار.
منابع: غرر الحکم، ح ۵۰۴۴؛ دنیا و آخرت از نگاه قرآن و حدیث: ج ۱، ص ۲۴۸
« خزانه دار دیگران تا کی؟! »
امیرالمؤمنین علی سلام الله علیه :
یَابنَ آدَمَ، ما کَسَبتَ فَوقَ قوتِکَ فَأَنتَ فیهِ خازِنٌ لِغَیرِکَ؛
اى پسر آدم! آنچه بیش از کفافت به دست آورى، در واقع، تو خزانه دار آن براى دیگران هستى.
منابع: نهج البلاغه: حکمت ۱۹۲؛ دنیا و آخرت از نگاه قرآن و حدیث: ج ۱، ص ۲۵۲
« انصاف، موجب استحکام دوستی »
امیرالمؤمنین علی سلام الله علیه :
عَلَى الإِنصافِ تَرسَخُ المَوَدَّهُ؛
برپایه انصاف، دوستى استوار مى شود.
منابع: غرر الحکم، ۶۱۹۰؛ دوستی در قرآن و حدیث، ص ۱۰۸
« مراعات حال یتـیمان »
امیرالمؤمنین علی سلام الله علیه :
اللّهَ اللّهَ فی الأیتامِ، فلا تُغِبُّوا أفواهَهُم، ولا یَضِیعوا بحَضرَتِکُم؛
درباره یتیمان از خدا بترسید و مبادا یک روز سیرشان کنید و یک روز گرسنه بمانند و مبادا که با حضور شما آنان از بین بروند.
منابع: کافی : ۷ / ۵۱ /۷؛ منتخب میزان الحکمه ص ۱۳۵۴
« علت کاهلی در نماز »
امیرالمؤمنین علی سلام الله علیه :
تَکاسُلُ المَرءِ فِی الصَّلاهِ مِن ضَعفِ الإِیمانِ؛
کاهلى کردن انسان در نماز، از سستى ایمان است.
منابع: رساله الاثنا عشریه، ص ۲۰؛ شناخت‌نامه نماز: ج ۲ ص ۴۴۸
« گنجی سودمند »
امیرالمؤمنین علی سلام الله علیه :
أنفَعُ الکُنوزِ مَحَبَّهُ القُلوبِ؛
سودمندترینِ گنجها، دوستى دلهاست.
منابع: غرر الحکم، ۲۹۷۳؛ دوستی در قرآن و حدیث، ص ۳۸
« غنیمت شمار فرصت را »
امام على علیه السلام :
الفُرصَهُ تَمُرُّ مَرَّ السَّحابِ، فانتَهِزُوا فُرَصَ الخَیرِه؛
فرصت، چون ابر مى گذرد. پس، فرصتهاى کار خوب را غنیمت شمرید.
منابع: نهج البلاغه حکمت ۲۱؛ حکمت نامه جوان، ص۴۴
« پژواک سخن »
امام علی علیه السلام :
لا تَقُلْ ما لا تُحِبُّ اَنْ یُقالَ لَکَ؛
سخنى را که دوست ندارى براى تو بگویند، به دیگران مگوى.
منابع: نهج البلاغه، نامه ۳۱؛ دانشنامه قرآن و حدیث؛ ج۱۵، ص۳۱۰
« کار و تلاش »
امام على علیه السلام :
تَعرَّضوا للتِّجاراتِ، فإنّ لَکُم فیها غِنىً عمّا فی أیْدی النّاسِ، وإنّ اللّهَ عزّوجلّ یُحِبُّ المُحتَرِفَ الأمینَ؛
در طلب معاش خود کاهلى نکنید که پدران ما براى آن مى دویدند و آن را جستجو مى کردند.
منابع: الخصال: ص ۶۲۱ ح ۱۰؛ خیر و برکت از نگاه قرآن و حدیث، ص۵۶۰
« کار و تلاش »
امام على علیه السلام :
تَعرَّضوا للتِّجاراتِ، فإنّ لَکُم فیها غِنىً عمّا فی أیْدی النّاسِ
به کارهاى تجارى بپردازید که آن شما را از مال دیگران بى نیاز مى کند.
منابع: الخصال: ص ۶۲۱ ح ۱۰؛ خیر و برکت از نگاه قرآن و حدیث، ص۵۶۰
« از کمال آدمى »
امام على علیه السلام :
مِن کمالِ المَرءِ تَرکُهُ ما لا یَجمُلُ بهِ؛
از کمال آدمى است که آنچه را زیبنده او نیست فرو گذارد.
منابع : أعلام الدین، ص۲۹۲؛ میزان الحکمه: ج۱۰، ص۲۱۵
« آباد کردن مَعاد »
امام على علیه السلام :
عَلَیکَ بِالجِدِّ وَالاِجتِهادِ فی إصلاحِ المَعادِ؛
بر تو باد تلاش و کوشش در راه آباد کردن مَعاد.
منابع: غرر الحکم، ح ۶۱۳۵؛ دانشنامه قرآن و حدیث ج۱،
« خواری هرگز! »
امام على علیه السلام :
التَّقَلُّلُ و لا التَّذَلُّلُ؛
به اندک بسنده کنید و تن به خوارى ندهید.
منابع: غرر الحکم، ح ۳۶۲؛ منتخب میزان الحکمه: ص۴۹۰، ح۲۳۷۳
« زکات تندرستی »
امام على علیه السلام :
زکاهُ الصِّحَّهِ، السَّعیُ فی طاعَهِ الله؛
زکات تندرستى، کوشیدن در طاعت خداست.
منابع: غرر الحکم، ح۵۴۵۴؛ منتخب میزان الحکمه: ص۵۵۱، ح۲۷۰۸
« دلی نیکو با یاد خدا »
امام على علیه السلام :
أصلُ صلاحِ القلبِ اشتِغالُهُ بذِکرِ الله؛
ریشه صلاح و پاکى دل، مشغول داشتن آن به ذکر خداست.
منابع: غرر الحکم، ح۳۰۸۳؛ علم و حکمت: ج۱، ص۲۶۴
« برترین خویها »
امام على علیه السلام :
أشْرَفُ الخَلائقِ التّواضُعُ و الحِلْمُ و لِینُ الجانِبِ؛
شریفترین خویها فروتنى و بردبارى و نرمخویى است.
منابع: غرر الحکم، ح۳۲۲۳؛ میزان الحکمه: ج۳، ص۴۹۵
« آمرزش خواهى »
امام على علیه السلام :
عَجِبتُ لِمَن یَقنَطُ و مَعهُ الاستِغفارُ !
در شگفتم از کسى که آمرزش خواهى را دارد و با این حال نومید مى شود.
منابع : نهج البلاغه، حکمت۸۷؛ میزان الحکمه: ج۸، ح۱۵۲۱۸
« زیارت اهل قبور »
امام على علیه السلام :
زُورُوا مَوتاکُم؛ فإنّهُم یَفرَحُونَ بِزِیارَتِکُم؛
اموات خود را زیارت کنید؛ زیرا آنان از دیدار شما خوشحال مى شوند.
منابع: الخصال: ص ۶۱۸ ح ۱۰؛ میزان الحکمه: ج۵، ص۱۲۹
« خردمندترین مردم »
امام على علیه السلام :
أعْقَلُ النّاسِ أنْظَرُهُم فی العَواقِبِ؛
خردمندترین مردم، عاقبت اندیش ترین آنهاست.
منابع: غرر الحکم : ح ۳۳۶۷؛ حکمت نامه جوان، ص۱۹۴
« مقام مجاهدان »
امام على علیه السلام :
المُجاهِدونَ تُفْتَحُ لَهُم أبْوابُ السَّماءِ؛
درهاى آسمان به روى مجاهدان گشوده است.
منابع: غرر الحکم، ح۱۳۴۷؛ میزان الحکمه: ج۲، ص۳۱۶
« غلبه بر خواهش نفس »
امام على علیه السلام:
اغْلِبِ الشّهْوَهَ تَکْمُلْ لکَ الحِکمَهُ؛
بر شهوت (خواهش نفس) چیره شو، حکمتت به کمال مى رسد.
منابع: غرر الحکم: ح۲۲۷۲؛ علم و حکمت در قرآن و حدیث، ص۱۴۲
« فرمانروایی دانشمندان »
امام على علیه السلام :
العُلَماءُ حُکّامٌ عَلَى النّاسِ؛
عالمان، فرمانرواى بر مردمند.
منابع: غرر الحکم، ح۵۰۷؛ دانش نامه عقاید اسلامی: ج۳، ص۳۰۶
« پیامد تکبر »
امام على علیه السلام:
مَن تَجَبّرَ حَقّرَهُ اللّه ُ ووَضَعَهُ؛
هر کس جبّارى کند خداوند او را خرد و پست مى گرداند.
منابع: غرر الحکم: ح۸۴۷۱؛ میزان الحکمه:ج۲، ص۱۷۴
« دشمن شناسی »
امام على علیه السلام :
کُن لِلعَدُوِّ المُکاتِمِ أشَدُّ حَذَرا مِنکَ لِلعَدُوِّ المُبارِزِ؛
از دشمن پنهانکارْ بیشتر برحذر باش تا دشمنِ به میدان آمده.
منابع: شرح نهج البلاغه: ج ۲۰ ص ۳۱۱ ح ۵۷۵؛ فرهنگ نامه امنیت ملّی، ص۷۶
« یاد آخرت، بازدارنده از گناه »
امام على علیه السلام:
مَن أکثَرَ مِن ذِکرِ الآخِرهِ قَلَّتْ مَعصیتُهُ؛
هر کس بسیار یاد آخرت کند، کمتر مرتکب گناه مى شود.
منابع: غرر الحکم: ح۸۷۶۹؛ دنیا و آخرت از نگاه قرآن و حدیث: ج۲، ص۳۳۶
« به عیب خود پرداختن »
امام على علیه السلام
مَن أبصَرَ عَیبَ نَفسِهِ شُغِلَ عَن عَیبِ غَیرِه
کسى که عیب خود را ببیند، از پرداختن به عیب دیگران باز ایستد
منابع: تحف العقول، ص۸۸؛ میزان الحکمه: ج۸، ص۳۲۲
« طرف مشورت »
امام على علیه السلام :
اِستَشِرْ عَدُوَّکَ العاقِلَ، واحذَرْ رَأیَ صَدیقِکَ الجاهِلِ؛
با دشمن داناىِ خود مشورت کن و از نظر دوستِ نادان خود بپرهیز.
منابع: غرر الحکم: ح۲۴۷۱؛ میزان الحکمه: ج۶، ص۹۲
« اساس سیاست »
امام على علیه السلام:
رَأسُ السِّیاسَهِ استِعمالُ الرِّفقِ؛
اساس حکمرانى، به کار گرفتن نرم خویى است.
غرر الحکم: ح۵۲۶۶؛ میزان الحکمه: ج۵، ص۵۲۶۶
« تحمل سختی کار »
امام على علیه السلام:
مَن لَم یَصبِرْ على کَدِّهِ صَبَرَ على الإفلاسِ؛
هر که بر رنجِ کسب و کار صبر نکند، باید رنج نداری را تحمّل کند.
منابع: غرر الحکم: ح۸۹۸۷؛ منتخب میزان الحکمه:، ص۶۹۶
« نشر علم »
امام على علیه السلام:
کلُّ شَیءٍ یَنقُصُ عَلَى الإنفاقِ إلّا العِلمَ؛
هر چیزى با خرج کردن کم مى شود، مگر دانش.
منابع: غرر الحکم: ح۶۸۸۸؛ علم و حکمت در قرآن و حدیث، ص۶۸
« علم بدون عمل »
امام على علیه السلام:
العِلمُ بِلا عَمَلٍ وَبالٌ، العَمَلُ بِلا عِلمٍ ضَلالٌ؛
علمِ بدون عمل وبال است؛ عملِ بدون علم، گمراهى است.
منابع: غرر الحکم: ح۱۵۸۷؛ علم و حکمت در قرآن و حدیث، ص۸۶۴
« پایداری شریعت »
امام على علیه السلام:
قِوامُ الشَّریعَهِ الأمرُ بِالمَعروفِ، والنَّهیُ عَنِ المُنکَرِ، وإقامَهُ الحُدودِ؛
قوام شریعت به امر به معروف و نهى از منکر و بر پاداشتن حدود [الهى] است.
منابع: غرر الحکم: ح۶۸۱۷؛ حکمت نامه بسیج، ص۲۳۲
« از آثار حکمت »
امام على علیه السلام:
مَن ثَبتَتْ لَهُ الحِکمَهُ عَرَفَ العِبرَهَ؛
هر که حکمت در دلش جاى گیرد، عبرت شناس شود.
منابع: غرر الحکم: ح۸۷۰۶؛ دانش نامه عقاید اسلامی: ج۲، ص۳۷۸
« کنترل زبان »
امام على علیه السلام:
اللِّسانُ سَبُعٌ، إن خُلِّیَ عَنهُ عَقَر؛
زبان درنده اى است که اگر رها شود، گاز مى گیرد.
منابع: نهج البلاغه، حکمت۶۰؛ میزان الحکمه: ج۱۰، ص۲۶۷
« از نشانه های محبت »
امام على علیه السلام:
مَن أحَبَّ شیئاً لَهِجَ بِذِکرِهِ؛
هرکه چیزى را دوست بدارد، یاد آن ورد زبانش شود.
منابع: غرر الحکم، ح۷۸۵۱؛ دوستی در قرآن و حدیث، ص۳۳۶
« زهد، بزرگترین آسایش »
امام على علیه السلام:
الزُّهدُ فی الدنیا الراحَهُ العُظمى؛
دل برکندن از دنیا، بزرگترین آسایش است.
منابع: غرر الحکم، ح۱۳۱۶؛ الگوی شادی از نگاه قرآن و حدیث، ص۲۳۶
« دل جوان »
امام على علیه السلام:
إنّما قَلبُ الحَدَثِ کالأرضِ الخالیَهِ، ما اُلقِیَ فیها مِن شَیءٍ قَبِلَتهُ؛
همانا، دل جوان، مانند زمین خالى است که هر چه در آن افکنده شود، آن را مى پذیرد.
منابع: نهج البلاغه، نامه۳۱؛ حکمت نامه جوان، ص۱۹
« انقطاع کامل »
امام على علیه السلام:
إلهی هَبْ لی کَمالَ الانقِطاعِ إلَیکَ؛
(مناجات شعبانیه) الهى! نعمتِ بریدنِ کامل از همه و رویکردن کامل به خودت را به من ارزانى دار.
منابع: الإقبال: ج ۳ ص ۲۹۹؛ میزان الحکمه: ج۹، ص۵۷۳
« اسراف »
امام على علیه السلام:
السَّرَفُ مَثواهٌ، والقَصدُ مَثراهٌ؛
اسراف، موجب هلاکت است و میانه روى، مایه زیاد شدن ثروت.
منابع : بحار الأنوار:۷۲/۱۹۲/۹؛ میزان الحکمه: ج۸، ۳۴۸
« غفلت‌نکردن از دشمن »
امام على علیه السلام:
لاتَستَصغِرَنَ عَدُوّا وإن ضَعُفَ؛
هرگز هیچ دشمنى را دست کم مگیر، هر چند ناتوان باشد.
منابع: غرر الحکم، ح۱۰۲۱۶؛ حکمت نامه بسیج، ص۸۲
« پیروزى، نتیجه صبر »
امام على علیه السلام:
مَنْ رَکِبَ مَرْکَبَ الصَّبْرِ اِهْتَدى اِلى مِضْمارِ النَّصْرِ؛
کسى که بر مرکب صبر و بردبارى سوار شُد به میدان پیروزى خواهد رسید.
منابع: بحار الأنوار: ۷۸/۷۹/۵۶؛ میزان الحکمه: ج۶، ص۱۵۱
« تعلیم نماز به کودکان »
امام على علیه السلام:
عَلِّموا صِبیانَکُمُ الصَّلاهَ، وخُذوهُم بها إذا بَلَغوا الحُلمَ؛
به کودکانتان نماز بیاموزید، و هر گاه بالغ شدند، آنها را براى [ترک] آن، مؤاخذه کنید.
منابع: غرر الحکم، ح۶۳۰۵؛ دانشنامه قرآن و حدیث: ج۱۴، ص۵۰۶
« بلا برای مؤمن »
امام على علیه السلام:
إنَّ البلاءَ أسْرَعُ إلى المؤمنِ التّقیِّ مِن المَطرِ إلى قَرارِ الأرضِ؛
شتاب بلا به سوى مؤمنِ پرهیزگار بیشتر از شتاب باران به سوى زمین گود است.
منابع: بحار الأنوار: ۶۷/۲۲۲/۲۹؛ میزان الحکمه: ج۲، ص۴۶
« توبه، نابودکننده گناهان »
امام على علیه السلام:
إنْ قارَفْتَ سَیّئهً فعَجِّلْ مَحْوَها بالتَّوبهِ؛
اگر مرتکب گناه شدى، به سرعت، آن را با توبه نابود کن.
منابع: تحف العقول، ص ۸۱؛ حکمت نامه جوان: ص۱۴۶
« تأدیب نفس »
امام على علیه السلام:
أیُّها النّاسُ، تَوَلَّوا مِن أنفُسِکُم تَأدیبَها، وَاعدِلوا بِها عَن ضَرَاوَهِ عاداتِها؛
اى مردم! تربیت نفْسهاى خود رابه عهده گیرید و آنها را از آزمندى و ولع عادتهایشان باز دارید.
منابع: نهج البلاغه، حکمت ۳۵۹؛ دانشنامه قرآن و حدیث: ج۲، ص۲۲۶
« از آثار توکل »
امام على علیه السلام:
مَن تَوَکَّلَ علَى اللّه ِ ذَلَّت لَهُ الصِّعابُ، وتَسهَّلَت علَیهِ الأسبابُ؛
هر که به خدا توکّل کند، دشوارى ها براى او آسان شود و اسباب برایش فراهم گردد.
منابع: غرر الحکم، ح۹۰۲۸؛ میزان الحکمه: ج۱۳، ص۴۵۸
« کوچکی دنیا، از آثار کرامت »
امام على علیه السلام:
مَن کَرُمَت نفسُهُ صَغُرَتِ الدُّنیا فی عَینِهِ؛
هر که براى خود کرامتى قائل باشد، دنیا در نظرش کوچک آید.
منابع: غرر الحکم، ح۹۱۳۰؛ دنیا و آخرت از نگاه قرآن و حدیث: ج۲، ص۱۵۴
« طبیعت »
امام على علیه السلام:
اِتَّقُوا اللَّهَ فی عِبادِهِ وبِلادِهِ فإنّکُم مَسؤولُونَ حتّى عنِ البِقاعِ والبَهائمِ؛
از خداوند در باره بندگان او و سرزمین هایش پروا کنید؛ زیرا شما حتّى در باره زمین ها و چارپایان نیز مسئولیت دارید.
منابع: نهج البلاغه، خطبه ۱۶۷؛ دانشنامه قرآن و حدیث: ج۱۴، ص۳۸۲
منبع: شبکه حدیث
