نیاز جهان اللهم عجل لولیک الفرج
احادیث امام علی سلام الله علیه بخش ۳
« مواضع تـهـمـت »
امام على علیه السلام:
مَن دَخلَ مَداخِلَ السُّوءِ اتُّهِمَ؛
هر که به جاهاى بد رفت و آمد کند، مورد بدگمانى و تهمت واقع مى شود.
منابع: بحار الأنوار: ۷۵/۹۱/۸؛ میزان الحکمه: ج۲، ص۱۱۸
« شوق دیدار »
امام على علیه السلام:
وَاللّهِ لاَبنُ أبیطالِبٍ آنَسُ بِالمَوتِ مِنَ الطِّفلِ بِثَدىِ اُمِّهِ؛
به خدا سوگند که پسر ابوطالب با مرگ مأنوستر است تا کودک به پستان مادرش.
منابع: نهج البلاغه، خطبه ۵؛ دانشنامه قرآن و حدیث: ج۸، ص۵۰۰
« نومیدی چرا؟! »
امام على علیه السلام:
عَجِبتُ لِمَن یَقنَطُ ومَعَهُ الاِستِغفارُ؛
در شگفتم از کسى که آمرزش خواهى را دارد و با این حال، نومید مى شود.
منابع: نهج البلاغه، حکمت ۸۷؛ نهج الذکر: ج۴، ص۲
احادیث امام علی سلام الله علیه بخش ۳
« کیفیت در کار »
امام على علیه السلام:
لا تَطلُب سُرعَهَ العَمَلِ، وَاطلُب تَجویدَهُ؛
به دنبال شتاب در کار نباش، بلکه نیک به جاى آوردنش را دنبال کن.
منابع: شرح نهج البلاغه: ج ۲۰ ص ۲۶۷ ح ۱۰۳؛ توسعه اقتصادی بر پایه قرآن و حدیث: ج۱، ص۲۴۸
« کمک به مظلوم »
امام على علیه السلام:
مَن لَم یُنصِفِ المَظلومَ مِنَ الظّالِمِ سَلَبَهُ اللّهُ قُدرَتَهُ؛
آن که حقّ ستمدیده را از ستمگر نستاند، خداوند، قدرتش را از او بستاند.
منابع: غرر الحکم، ح۸۹۶۶؛ دانش نامه امیرالمؤمنین: ج۴، ص۲۰۸
« پایان کار ظالم »
امام على علیه السلام:
لِکُلِّ ظالِمٍ عُقوبَهٌ لا تَعدوهُ، وصَرعَهٌ لا تَخطوهُ؛
هر ستمگرى، کیفرى دارد که حتما به او خواهد رسید، و هلاکتى دارد که قطعا گریبانش را خواهد گرفت.
منابع: غرر الحکم، حح ۷۳۱۲؛ بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حدیث: ج۲، ص۲۸۶
« اعتماد به غیر خدا »
امام على علیه السلام:
لا تَتَّکِلْ إلى غَیرِ اللّه ِ فیَکِلَکَ اللّه ُ إلَیهِ؛
به کسى غیر از خدا تکیه نکن، که خداوند تو را به همو وا مى گذارد.
منابع: مستدرک الوسائل: ج ۱۱ ص ۲۱۷ ح ۱۲۷۹۰؛ حکمت نامه پیامبر اعظم: ج۸، ص۳۶۴
« ارزش نویسندگی »
امام على علیه السلام:
عُقولُ الفُضَلاءِ فی أطرافِ أقلامِها؛
عقل هاى دانشمندان، در نوک قلم هاى آنهاست.
منابع: غرر الحکم، ح۶۳۳۹؛ تبلیغ بر پایه قرآن و حدیث، ص۲۷۴
« عید فطر »
امام على علیه السلام:
إنَّما هُوَ عیدٌ لِمَن قَبِلَ اللّهُ صِیامَهُ وشَکَرَ قِیامَهُ، وکُلُّ یَومٍ لا یُعصَى اللّهُ فیهِ فَهُوَ عیدٌ؛
این، عید کسى است که خداوند، روزه او را پذیرفته و عبادتش را قبول کرده است و هر روزى که در آن، خدا معصیت نشود، آن روز عید است.
منابع: نهج البلاغه، حکمت ۴۲۸؛ مراقبات ماه رمضان، ص۴۷۲
احادیث امام علی سلام الله علیه بخش ۳
« نکوهش معاشرت با دنیا پرستان »
امام على علیه السلام:
خُلطَهُ أبناءِ الدُّنیا تَشینُ الدّینَ وتُضعِفُ الیَقینَ؛
معاشرت با دنیا پرستان دین را عیبناک و یقین را سست مى کند.
منابع: غرر الحکم، ح ۵۰۷۲؛ میزان الحکمه: ج۱۳، ص۵۸۷
« آموزش کودکان »
امام على علیه السلام:
عَلِّموا صِبیانَکُم ما یَنفَعُهُمُ اللّهُ بِهِ؛
به کودکانتان چیزهایى را یاد بدهید که به خاطرش خداوند به آنان بهره برساند.
منابع: الخصال: ص ۶۱۴ ح ۱۰؛ حکمت نامه کودک، ص۱۶۲
« پیامد سرگرمی زیاد »
امام على علیه السلام:
مَن کَثُرَ لَهوُهُ قَلَّ عَقلُهُ؛
آنکه سرگرمى اش فراوان شد، خردش کم گردید.
منابع: غرر الحکم، ح۸۴۲۶؛ علم و حکمت: ج۱، ۲۴۴
« مدارا کردن »
امام على علیه السلام:
الرِّفقُ یُیَسِّرُ الصِّعابَ، وَیُسَهِّلُ شَدیدَ الأسبابِ؛
مدارا و نرمى، دشواریها را آسان، و چاره هاى سخت را ساده مى سازد.
منابع: غرر الحکم، ح۱۷۷۸؛ حکمت نامه بسیج، ص۲۷۶
« زیبایی حجاب »
امام على علیه السلام:
صِیانَهُ المَرأهِ أنعَمُ لِحالِها وَأدوَمُ لِجَمالها؛
محفوظ (حجاب) داشتن زن، به حال او مفیدتر و زیبایى اش را پایدارتر مى کند.
منابع: غرر الحکم، ح۵۸۲۰؛ میزان الحکمه: ج۱۰، ص۴۷۲
« ترک شهوات »
امام على علیه السلام:
طَهِّرُوا أنفُسَکُم مِن دَنَسِ الشَّهَواتِ تُدرِکُوا رَفیعَ الدَّرَجاتِ؛
جان هاى خود را از آلودگى شهوت ها پاک سازید، تا به درجات بلند دست یابید.
منابع: غرر الحکم، ح۶۰۲۰؛ میزان الحکمه: ج۱۳، ص۸۰
« از آثار خوشخویی »
امام على علیه السلام:
حُسنُ الْخُلقِ یُورِثُ الْمَحَبَّهَ، وَ یُؤَکِّدُ الْمَوَدَّهَ؛
خوشخویى، محبّت به بار میآورد و دوستى را استوار میکند.
منابع: غرر الحکم، ح۴۸۶۴؛ دوستی در قرآن و حدیث، ص۱۰۲
« قانون فرمانبری »
امام على علیه السلام:
أطِعْ مَن فَوقَکَ یُطِعْکَ مَن دُونَکَ؛
از مافوق خود اطاعت کن، تا زیردستت از تو اطاعت کند.
منابع: غرر الحکم، ح۲۴۷۵؛ حکمت نامه بسیج، ص۲۵۰
« تضاد دنیا و آخرت »
امام على علیه السلام:
لایَنفَعُ العَمَلُ للآخِرَهِ مَعَ الرَّغبَهِ فِی الدُّنیا؛
با وجود دنیاخواهى، کار براى آخرت، سودى نمى بخشد.
منابع: غرر الحکم، حح ۱۰۸۲۹؛ دنیا و آخرت از نگاه قرآن و حدیث: ج۱، ۳۹۴
« نماز عارفانه »
امام على علیه السلام:
مَن أتَى الصَّلاهَ عارِفا بِحَقِّهاغُفِرَ لَهُ؛
هر کس نماز را با آگاهى از حقیقتش به جا آورد، آمرزیده مىشود.
منابع: الخصال: ص ۶۲۸ ح ۱۰؛ شناخت‌نامه نماز: ج۱، ص۱۹۴
« از ویژگیهای حق و باطل »
امام على علیه السلام:
إنَّ الحقَّ ثَقیلٌ مَرِیءٌ، وإنّ الباطِلَ خَفیفٌ وَبِیءٌ؛
همانا حقّ، سنگین است اما گوارا، و باطل، سبک و آسان است اما کشنده.
منابع: نهج البلاغه، حکمت ۳۷۶؛ میزان الحکمه: ج۳، ص۱۴۹
« محاسبه »
امام على علیه السلام:
قَیِّدوا أنْفُسَکُم بالمُحاسَبَهِ، وامْلِکوها بالمُخالَفَهِ؛
نفسهاى خود را با حسابرسى به بند کشید؛ و با مخالفت کردن با آن، زمامش را در اختیار گیرید.
منابع: غرر الحکم، ح۶۷۹۴؛ میزان الحکمه: ج۳، ص۷۹
« از آثار دوراندیشی »
امام على علیه السلام:
التَّدْبیرُ قَبلَ العَملِ یُؤْمِنُکَ مِن النَّدَمِ؛
عاقبت اندیشى پیش از انجام دادن کار، تو را از پشیمانى باز مى دارد.
منابع: عیون أخبار الرضا (ع): ج ۲ ص ۵۴ ح ۲۰۴؛ حکمت نامه جوان، ص۱۹۴
« جوانمردی »
امام على علیه السلام:
لَمّا سُئلَ عَنِ المُروءَهِ -: لاتَفعَلُ شیئاً فی السِّرِّ تَستَحیی مِنهُ فی العَلانِیَهِ؛
در پاسخ به سؤال: مردانگى چیست؟ ـ فرمود: این که در نهان کارى نکنى که آشکارا از انجام آن شرم داشته باشى.
منابع: تحف العقول، ص۲۲۳؛ میزان الحکمه: ج۱۰، ص۴۷۵
« از فوائد موعظه »
امام على علیه السلام:
بِالمَواعِظِ تَنجَلی الغَفلَهُ؛
پرده غفلت، با اندرزها کنار مى رود.
منابع: عیون الحکم والمواعظ: ص ۱۸۷ ح ۳۸۰۷؛ دانشنامه قرآن و حدیث: ج۱۵، ص۲۲۸
« آزادگی قناعت و بردگی طمع »
امام على علیه السلام:
العَبدُ حُرٌّ ما قَنِعَ، الحُرُّ عَبدٌ ما طَمِعَ؛
بنده اگر قناعت کند، «آزاد» است، آزاد، اگر طمع داشته باشد «برده» است.
منابع: غرر الحکم، ح۴۱۳؛ میزان الحکمه: ج۳، ص۱۵
« پرهیز از خرده‌گیری »
امام على علیه السلام:
مَن ناقَشَ الإخوانَ قَلَّ صَدِیقُهُ؛
هرکه در کار برادرانش خرده گیرى کند، دوستانش کم مى شوند.
منابع: غرر الحکم، ح۸۷۷۲؛ دوستی در قرآن و حدیث، ص۱۴۸
« سست‌ترینِ دشمنان »
امام على علیه السلام:
أوهَنُ الأَعداءِ کَیدا مَن أظهَرَ عَداوَتَهُ؛
سست ترینِ دشمنان از جهت حیله و نیرنگ، آن است که دشمنى اش را آشکار سازد.
منابع: غرر الحکم، ح۳۲۵۸؛ دانشنامه قرآن و حدیث: ج۷، ص۵۴۶
« خودپسندی، مانع پیشرفت »
امام على علیه السلام:
الإعجابُ یَمنَعُ الازدِیادَ؛
خودپسندى و غرور، مانع پیشرفت و کمال است.
منابع: نهج البلاغه، حکمت ۱۶۷؛ میزان الحکمه: ج۷، ص۵۰
« بخشش بیت المال »
امام على علیه السلام:
جودُ الوُلاهِ بِفَیءِ المُسلِمینَ جَورٌ وخَترٌ؛
بخشش کارگزاران از اموال مسلمانان، ظلم و خیانت است.
منابع: غرر الحکم، حح۴۷۲۵؛ الگوی مصرف از نگاه قرآن و حدیث، ص۱۸۰
« عیب خویش بنگر »
امام على علیه السلام:
طُوبى لِمَنْ شَغَلَهُ عَیْبُهُ عَنْ عُیُوبِ النّاسِ؛
خوشا به حال آن کس که عیب خودش، او را از پرداختن به عیبهاى مردم باز دارد.
منابع: نهج البلاغه، خطبه ۱۷۶؛ میزان الحکمه: ج۸، ص۳۲۰
« گناه، موجب قساوت قلب »
امام على علیه السلام:
ما جَفَّتِ الدُّموعُ إلّا لقَسوهِ القلوبِ، وما قَسَتِ القلوبُ إلّا لِکَثْرهِ الذُّنوبِ؛
چشم ها نخشکیدند، مگر بر اثر سختى دل ها، و دل ها سخت نشدند، مگر به سبب بسیارىِ گناهان.
منابع: علل الشرائع: ص ۸۱ ح ۱؛ دانشنامه قرآن و حدیث: ج۱۴، ص۱۶۴
« از فوائد مشورت »
امام على علیه السلام:
مَنِ استَبَدَّ برأیِهِ هَلَکَ، و مَن شاوَرَ الرِّجالَ شارَکَها فی عُقُولِها؛
هر که خودْ رأیى کند نابود شود و هر که با بزرگان مشورت کند، در خردهایشان شریک گردد.
منابع: نهج البلاغه، حکمت ۱۶۱؛ میزان الحکمه: ج۴، ص۳۴۷
« عمل به روایات »
امام على علیه السلام:
اعقِلوا الخَبَرَ إذا سَمِعتُموهُ عَقلَ رِعایَهٍ لا عَقلَ رِوایَهٍ؛
هر گاه خبرى را شنیدید، دراندیشه به کار بستن آن باشید، نه به فکر نقل کردنش.
منابع: نهج البلاغه، حکمت ۹۸؛ علم و حکمت: ج۲، ص۵۴۶
« یاد خدا »
امام على علیه السلام:
بِدَوامِ ذِکرِ اللَّهِ تَنجابُ الغَفلَهُ؛
با مداومت بر یاد خداست که غفلت، زدوده مى شود.
منابع: عیون الحکم والمواعظ: ص ۴۱۹ ح ۷۰۹۹؛ نهج الذکر: ج۱، ص۵۲
« خوشرویی، موجب دوستی »
امام على علیه السلام:
سَبَبُ الْمَحَبَّهِ البُشْرُ؛
خوشرویی، عامل دوستى است.
منابع: غرر الحکم، ح۷۳۶؛ دوستی در قرآن و حدیث، ص۱۰۴
« مکارم اخلاق »
امام على علیه السلام:
ثابِروا على اقْتِناءِ المَکارِمِ؛
در راه کسب مکارم اخلاق پشتکار و پایدارى ورزید.
منابع: غرر الحکم، ح۴۷۱۲؛ میزان الحکمه: ج۳، ص۴۸۰
« غم دنیا مخور »
امام على علیه السلام:
مَن أصبَحَ علَى الدنیا حَزیناً فقد أصبَحَ لِقَضاءِ اللَّهِ ساخِطاً؛
هر که براى دنیا اندوهناک شود، در واقع، از قضاى خداوند خشمگین شده است.
منابع: تحف العقول: ص ۲۱۷؛ دنیا و آخرت از نگاه قرآن و حدیث: ج۲، ص۱۶۸
« فکر گناه هم … »
امام على علیه السلام:
مَن کَثُرَ فِکرُهُ فِی المَعاصِی دَعَتهُ إلَیها؛
آنکه در گناهان، بسیار اندیشه کند، [این کار،] او را به گناه مى کشانَد.
منابع: غرر الحکم، ح۸۵۶۱؛ حکمت نامه جوان، ص۲۶۸
« صبر و پیروزی »
امام على علیه السلام:
اَلصَّبْرُ کَفِیلٌ بِالظَّفَرِ؛
صبر ضامن پیروزى است.
منابع غرر الحکم، ح۷۶۰؛ میزان الحکمه: ج۶، ص۱۵۲
« ریخت و پاش نشانه فقر »
امام على علیه السلام:
اَلتَّبْذیرُ عُنْوانُ الْفاقَهِ؛
ریخت و پاش، نشانه تنگ دستى است.
منابع: غرر الحکم، ح ۸۹۰؛ الگوی مصرف از نگاه قرآن و حدیث
« اسیر طمع »
امام على علیه السلام:
مَن أرادَ أن یَعِیشَ حُرّاً أیّامَ حیاتِهِ فلا یُسکِنِ الطَّمَعَ قَلبَهُ؛
هر که مى خواهد ایام عمر خود را آزاد زندگى کند، طمع را در دل خویش جاى ندهد.
منابع: تنبیه الخواطر: ۱ / ۴۹؛ حکمت نامه بسیج، ص۱۴۶
« پاسخی به نام سکوت »
امام على علیه السلام:
رُبَّ کلامٍ جَوابُهُ السُّکوتُ؛
بسى سخن که پاسخش خاموشى است.
منابع: عیون الحکم والمواعظ: ص ۲۶۶ ح ۴۸۵۳؛ علم و حکمت در قرآن و حدیث، ص۶۵۰
« مهلت خداوند »
امام على علیه السلام:
ما ابتَلَى اللّهُ أحَدا بمِثلِ الإملاءِ لَهُ؛
خداوند، هیچ کس را به چیزى چون مهلت دهى، نیازموده است.
منابع: تحف العقول: ص ۲۰۳؛ دانشنامه قرآن و حدیث: ج۱۶، ص۸۰
« دانشمند زنده است »
امام على علیه السلام:
العالِمُ حَیٌّ وإن کانَ مَیِّتاً، الجاهِلُ مَیِّتٌ وإن کانَ حَیّاً؛
عالم زنده است، گر چه مرده باشد؛ نادان مرده است، گر چه زنده باشد.
منابع: غرر الحکم، ح۱۱۲۴؛ علم و حکمت در قرآن و حدیث، ص۶۷۲
« از وظایف پزشکان »
امام على علیه السلام:
مَن تَطَبَّبَ فَلْیَتَّقِ اللّه وَ لْیَنصَحْ وَ لیَجتَهِدْ؛
هر که طبابت مى کند باید از خدا بترسد و خیرخواه باشد و سعى خود را به کار برد.
منابع: دعائم الاسلام: ج ۲، ص ۱۴۴؛ دانشنامه احادیث پزشکی: ج۱، ص۶۶
« از وظایف دولتمردان »
امام على علیه السلام در نامه ای به یکی از کارگزارانش:
اِخفَض لَهُم جَناحَکَ، وألِن لَهُم جانِبَکَ؛
در برابر شهروندان، فروتن باش و با ایشان نرمخویى نما.
منابع: تحف العقول: ص ۱۷۷؛ الگوی شادی از نگاه قرآن و حدیث، ص۱۳۸
« مرگ، غایب نزدیک »
امام على علیه السلام:
لا غائبَ أقرَبُ مِن المَوتِ؛
هیچ غایبى نزدیکتر از مرگ نیست.
منابع: بحار الأنوار: ۷۱ / ۲۶۳ / ۲؛ میزان الحکمه: ج۱۱، ص۹۲
« کار برای خدا »
امام على علیه السلام:
أفضَلُ العَمَلِ ما اُریدَ بِهِ وَجهُ اللّه ِ؛
برترین عمل، عملى است که براى خدا باشد.
منابع: غرر الحکم، ح۲۹۵۸؛ میزان الحکمه: ج۸، ص۱۵۸
« پرهیز از نفاق »
امام على علیه السلام:
ما أقبَحَ بالإنسانِ ظاهِرا مُوافِقا، وباطِنا مُنافِقا؛
چه زشت است که انسان ظاهرى موافق داشته باشد و باطنى منافق.
منابع: غرر الحکم، ح۹۵۵۹؛ میزان الحکمه: ج۱۲، ص۳۴۳
« عزّت بندگی »
امام على علیه السلام:
إلهی کَفى لی عِزّاً أن أکونَ لَکَ عَبداً، وکَفى بی فَخراً أن تَکونَ لی رَبّاً؛
الهى! همین عزّت مرا بس که بنده تو هستم و همین افتخار مرا بس که تو خداوندگار من هستى.
منابع: الخصال: ص ۴۲۰ ح ۱۴؛ دانش نامه امیرالمؤمنین (ع): ج۱۰، ص۲۵۸
منبع: شبکه حدیث
بسیار ممنون اجر شما با مولا علی علیه السلام