احادیث امام علی سلام الله علیه بخش ۴
« بخیل ترینِ مردم »
امام على علیه السلام:
أبخَلُ النّاسِ مَن بَخِلَ على نفسِهِ بمالِهِ وخلّفَهُ لِوُرّاثِهِ؛
بخیل ترینِ مردم، کسى است که مال خود را از خویش، دریغ ورزد و براى وارثانش بگذارد.
منابع: غرر الحکم : ۳۲۵۳؛ دانشنامه قرآن و حدیث : ج۱۱، ص۳۲۰
« سخن حق »
امام على علیه السلام:
إنَّ الحَقَّ أحسَنُ الحَدیث، وَالصّادِعُ بِهِ مُجاهِدٌ؛
همانا حقّ ، نیکوترین سخن است و کسى که آشکارا حقّ بگوید، مجاهد است.
منابع: الأمالى ، مفید : ۳ / ۳؛ سیاست نامه امام علی (ع)، ص۲۴۸
« موعظه، زندهکننده قلب »
امام على علیه السلام:
أحیِ قَلبَکَ بِالمَوعِظَهِ؛
دلت را با اندرز ، زنده کن.
منابع: نهج البلاغه، نامه ۳۱؛ دانشنامه قرآن و حدیث: ج۱۵، ص۲۲۸
احادیث امام علی سلام الله علیه بخش ۴
« قبول عذر »
امام على علیه السلام:
اِقبَلْ عُذرَ أخیکَ ، وإن لَم یَکُن لَهُ عُذرٌ فَالتَمِسْ لَهُ عُذرا؛
عذر برادرت را بپذیر و اگر عذرى نداشت برایش عذرى بتراش.
منابع: تحف العقول، ص۱۱۲؛ حکمت نامه جوان، ص۱۹۶۳
احادیث امام علی سلام الله علیه بخش ۴
« ریشه نفاق »
امام على علیه السلام:
نِفاقُ المَرءِ مِن ذُلٍّ یَجِدُهُ فی نفسِهِ؛
نفاق انسان، از ذلّتى است که در خود حسّ مى کند.
منابع: غرر الحکم، ح۹۹۸۸؛ میزان الحکمه: ج۱۲، ص۳۴۳
« مداومت در دعا و نیایش »
امام على علیه السلام:
مَن قَرَعَ بابَ اللَّهِ سبحانَهُ فُتِحَ لَهُ؛
هر که درِ [رحمت] خداى سبحان را بکوبد، آن در به رویش باز شود.
منابع: غرر الحکم، ح۸۲۹۲؛ میزان الحکمه: ج۴، ص۲۶
« هدیه خدا برای حاجی »
امام على علیه السلام:
الحاجُّ و المُعْتَمِرُ وفْدُ اللّهِ ، و یَحْبوهُ بالمَغفِرَهِ؛
زائر حجّ و عمره میهمان خداست و خداوند به او آمرزش هدیه مى کند.
منابع: الخصال : ۶۳۵/۱۰؛ میزان الحکمه: ج۲، ص۴۸۴
« دنیا آرزوی … و آخرت آرزوی … »
امام على علیه السلام:
الدُّنیا مُنْیهُ الأشْقِیاءِ، الآخِرهُ فَوزُ السُّعَداءِ؛
دنیا آرزوى تیره بختان است. آخرت، کامیابى نیک بختان است.
منابع: غرر الحکم : ۶۹۴؛ دانشنامه قرآن و حدیث: ج۱، ص۳۵۴
احادیث امام علی سلام الله علیه بخش ۴
« ارزش ادب »
امام على علیه السلام:
کلُّ شیءٍ یَحتاجُ إلى العقلِ ، والعقلُ یَحتاجُ إلَى الأدبِ؛
هر چیزى، به خِرَد نیاز دارد و خرد، به ادب، نیازمند است.
منابع: غرر الحکم : ۶۹۱۱؛ دانشنامه قرآن و حدیث: ج۲، ص۲۵۶
« از پیامدهای پرخوری »
امام على علیه السلام:
مَنْ کَثُرَ أَکْلُهُ قَلَّتْ صِحَّتُهُ ، وَثَقُلَتْ عَلى نَفْسِهِ مُؤْنَتُهُ؛
هر که پر خورَد، سلامتش کاهش مى یابد و خرج ( زحمت) آن بر وى سنگین مى شود.
منابع: غرر الحکم : ۸۹۰۳؛ دانشنامه احادیث پزشکی: ج۱، ص۴۶
« امان از آرزوهای طولانی »
امام على علیه السلام:
الأمانِیُّ تُعْمی عُیُونَ البصائرِ؛
آرزوها، چشمان بصیرت را کور مى کنند.
منابع: غرر الحکم : ۱۳۷۵؛ فرهنگ نامه آرزو، ص۱۴۰
« انس با حق »
امام على علیه السلام:
لا یُؤنِسَنّکَ إلّا الحقُّ ، ولا یُوحِشَنّکَ إلّا الباطلُ؛
جز با حق انس مگیر و جز از باطل گریزان مباش.
منابع: غرر الحکم : ۱۰۳۰۳؛ میزان الحکمه: ج۱، ص۴۸۶
« ناملایمات، مسیر بهشت »
امام على علیه السلام:
بالمَکارِهِ تُنالُ الجَنّهُ؛
با ناملایمات است که بهشت به دست مى آید.
منابع: غرر الحکم : ۴۲۰۴؛ بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حدیث: ج۱، ص۳۷۶
« دادخواهی امیرالمؤمنین علی علیه السلام »
امام على علیه السلام:
أنا أوَّلُ مَن یَجْثو لِلخُصومَهِ بینَ یدَیِ اللَّهِ عزّ وجلّ یومَ القیامهِ؛
من نخستین کسى هستم که در روز قیامت براى دادخواهى [ از دشمنان ] در برابر خداوند عز و جل به پا می خیزم.
منابع: تاریخ دمشق : ۴۲ / ۴۷۵؛ میزان الحکمه: ج۱، ص۳۰۸
احادیث امام علی سلام الله علیه بخش ۴
« جهاد، ویژه اولیاء خداست »
امام على علیه السلام:
إنّ الجِهادَ بابٌ مِن أبْوابِ الجَنّهِ فَتَحَهُ اللَّهُ لِخاصَّهِ أوْلیائهِ؛
جهاد، درى از درهاى بهشت است که خداوند، آن را براى دوستان ویژه اش گشوده است.
منابع: الکافی : ج ۵، ص ۴، ح ۶؛ بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حدیث: ج۱، ص۱۲۶
« آفت زندگى، بیتدبیری »
امام على علیه السلام:
آفهُ المَعاشِ سُوءُ التّدبیرِ؛
آفت زندگى ، بیتدبیری است.
منابع: غرر الحکم : ۳۹۶۵؛ دانشنامه قرآن و حدیث: ج۴، ص۱۲۴
احادیث امام علی سلام الله علیه بخش ۴
« گشادهرویی، عامل دوستی »
امام على علیه السلام:
سَببُ المَحبّهِ البِشرُ؛
گشادهرویى ، عامل دوستى است.
منابع: غرر الحکم : ۵۵۴۶؛ دوستی در قرآن و حدیث، ص۱۰۴
« مسؤولیت در قبال خانواده »
امام على علیه السلام:
کُلُّ امرِئٍ مَسؤولٌ عمّا مَلَکَتْ یَمِینُهُ وعِیالِهِ؛
هر مردى در باره بندگان خود و خانواده اش، بازخواست خواهد شد.
مراجع: غرر الحکم : ۷۲۵۴؛ تحکیم خانواده از نگاه قرآن و حدیث، ص۲۶۶
« غم و شادی مؤمن »
امام على علیه السلام:
المؤمنُ بِشْرُهُ فی وجهِهِ ، وحُزنُهُ فی قلبِهِ؛
مؤمن شادى اش در چهره اش مى باشد و اندوهش در دلش.
منابع: الکافی : ج۲، ص۲۲۶، ح۱؛ الگوی شادی از نگاه قرآن و حدیث، ص۱۳۸
« پند زمانه »
امام على علیه السلام:
مَن فَهِمَ مَواعِظَ الزَّمانِ لَم یَسکُنْ إلى حُسنِ الظَّنِّ بالأیّامِ؛
هر که اندرزهاى زمانه را بفهمد ، به روزگار ، خوشبین نمى شود.
منابع: غرر الحکم : ۸۹۳۸؛ دانشنامه قرآن و حدیث: ج۳، ص۳۰
« بهترین احسان »
امام على علیه السلام:
أحسَنُ الإحسانِ مُواساهُ الإخوانِ؛
بهترین احسان ، همدردى با برادران است.
منابع: غرر الحکم : ۳۰۲۳؛ دانشنامه قرآن و حدیث: ج۴، ص۲۶۴
« وقار پیری »
امام على علیه السلام:
وَقارُ الشَّیبِ أحَبُّ إلَیَّ مِن نَضارَهِ الشَّبابِ؛
وقار پیرى، نزد من دوست داشتنى تر از خرّمى جوانى است.
منابع: غرر الحکم : ۱۰۰۹۹؛ میزان الحکمه: ج۶، ص۱۰۵
احادیث امام علی سلام الله علیه بخش ۴
« برترین جهاد »
امام على علیه السلام:
أفْضَلُ الجِهادِ جِهادُ النَّفْسِ عنِ الهَوى ، وفِطامُها عَن لَذّاتِ الدُّنیا؛
برترین جهاد، جهاد با هواى نفس و بازداشتن آن از لذّت هاى دنیاست.
منابع: غرر الحکم : ۳۲۳۲؛ دنیا و آخرت از نگاه قرآن و حدیث: ج۲، ص۷۶
« خردمندترینِ افراد »
امام على علیه السلام:
أعْقَلُ النّاسِ أنْظَرُهُم فی العَواقِبِ؛
خردمندترینِ مردمان ، کسانى اند که بیشتر در پایان کارها بیندیشند.
منابع: غرر الحکم : ۳۳۶۷؛ حکمت نامه جوان، ص۱۹۴
« بهترین شهرها »
امام على علیه السلام:
لیسَ بَلَدٌ بأحَقَّ بِکَ مِن بَلَدٍ ،خَیرُ البِلادِ ما حَمَلَکَ؛
هیچ شهرى براى تو مناسبت تر از شهر دیگر نیست، بهترین شهرها آن است که تو را پذیرا باشد.
منابع: نهج البلاغه، حکمت۴۴۲؛ میزان الحکمه: ج۱۳، ص۲۴۳
احادیث امام علی سلام الله علیه بخش ۴
« امر به معروف »
امام على علیه السلام:
الأمرُ بِالمَعروفِ أفضَلُ أعمالِ الخَلقِ؛
امر به معروف برترین کارهاى آفریدگان است.
منابع: غرر الحکم، ح۱۹۷۷؛ میزان الحکمه: ج۷، ص۳۳۳
« اهمیت توفیق »
امام على علیه السلام:
لا یَنفَعُ اجتِهادٌ بغَیرِ تَوفیقٍ؛
هیچ کوششى بدون توفیق سود نمى بخشد.
منابع: غرر الحکم : ۱۰۸۰۲؛ میزان الحکمه: ج۱۳، ص۳۲۹
« سلامت دین و دنیا »
امام على علیه السلام:
سَلامَهُ الدِّینِ وَالدُّنیا فی مُداراهِ النّاسِ؛
سلامت دین و دنیا ، در مدارا کردن با مردم است.
منابع: غرر الحکم، ح۵۶۱۰؛ منتخب میزان الحکمه، ص۲۱۸
« نتیجه حسابرسی از نفس »
امام على علیه السلام:
مَن حاسَبَ نفسَهُ وقَفَ على عُیوبِهِ، وأحاطَ بذُنوبِهِ ، واسْتَقالَ الذُّنوبَ ، وأصْلَحَ العُیوبَ؛
هر که نفْس خود را حسابرسى کند، به عیبها و گناهان خویش آگاه شود و گناهان را جبران و عیبها را برطرف سازد.
منابع: غرر الحکم، ح۸۹۲۷؛ میزان الحکمه: ج۸، ص۳۲۶
« صبر و مقامات والا »
امام على علیه السلام:
بالصَّبرِ تُدرَکُ مَعالِی الاُمُورِ؛
با شکیبایى است، که مقامات بلند فراچنگ آیند.
منابع: غرر الحکم، ح۴۲۷۶؛ میزان الحکمه: ج۶، ص۱۴۹
« صداقت، راه نجات »
امام على علیه السلام:
الصِّدقُ یُنجِیکَ وإن خِفتَهُ ، الکِذبُ یُردِیکَ وإن أمِنتَهُ؛
راستى، تو را نجات مى دهد ، هرچند از آن بیمناک باشى و دروغ، تو را نابود مى کند ، گر چه از آن خطرى براى خود حسّ نکنى.
منابع: غرر الحکم، ح۱۱۱۸؛ میزان الحکمه: ج۶، ص۱۷۷
احادیث امام علی سلام الله علیه بخش ۴
« عدم تسامح در مورد حق »
امام على علیه السلام:
لا تُداهِنُوا فی الحقِّ إذا وَرَدَ علَیکُم و عَرَفتُمُوهُ فَتَخسَرُوا خُسراناً مُبِیناً؛
هرگاه با حق روبه رو شدید و دانستید که حقّ است، درباره آن مسامحه نکنید که به سختى زیان خواهید دید.
منابع: تحف العقول، ص۱۵۰؛ حکمت نامه بسیج، ص۱۶۰
« رسیدن به مقامات »
امام على علیه السلام:
طَهِّرُوا أنفُسَکُم مِن دَنَسِ الشَّهَواتِ تُدرِکُوا رَفیعَ الدَّرَجاتِ؛
جان هاى خود را از آلودگى شهوت ها پاک سازید، تا به درجات بلند دست یابید.
منابع: غرر الحکم، ح۶۰۲۰؛ میزان الحکمه: ج۹، ص۵۱۹
« عجله در کار خیر، آری »
امام على علیه السلام:
التُّؤَدَهُ مَمدوحَهٌ فی کُلِّ شَیءٍ إلّا فی فُرَصِ الخَیرِ؛
درنگ کردن در هر چیزى ستودنى است ، مگر در فرصت هایى که براى انجام دادن کارِ خوب دست مى دهد.
منابع: غرر الحکم، ح۱۹۳۷؛ دانشنامه قرآن و حدیث: ج۱۱، ص۱۶۴
احادیث امام علی سلام الله علیه بخش ۴
« استعداد جوان »
امام على علیه السلام:
إنّما قَلبُ الحَدَثِ کالأرضِ الخالیَهِ ، ما اُلقِیَ فیها مِن شَیءٍ قَبِلَتهُ؛
همانا، دل جوان، مانند زمین خالى است که هر چه در آن افکنده شود، آن را مى پذیرد.
منابع: تحف العقول، ص۷۰؛ حکمت نامه جوان، ص۱۹
« مواسات و یاریگری در دوستی »
امام على علیه السلام:
ما حُفِظَتِ الاُخُوَّهُ بِمِثلِ المُواساهِ؛
پیوند برادرى به چیزى چون سهیم کردن برادران در زندگى خود ، حفظ نشده است.
منابع: غرر الحکم، ح۹۵۷۸؛ دانشنامه قرآن و حدیث: ج۲، ص۱۰۴
« نفاق، برادر شرک »
امام على علیه السلام:
النِّفاقُ أخو الشِّرکِ؛
نفاق، برادر شرک است.
منابع: غرر الحکم، ح۴۸۳؛ میزان الحکمه: ج۱۲، ص۳۴۲
« خطای دیگران خنده ندارد! »
امام على علیه السلام:
لا تَبتَهِجَنَّ بِخَطاءِ غَیرِکَ ؛ فإنَّکَ لَن تَملِکَ الإصابَهَ أبَداً؛
از خطاى دیگران هرگز شادمان مشو؛ زیرا تو نیز براى همیشه از خطا کردن مصون نیستى.
منابع: غرر الحکم، ح۱۰۲۹۴؛ میزان الحکمه: ج۸، ص۳۳۳
« اطمینان به انجام وعده »
امام على علیه السلام:
لا تَعِدَنَّ عِدَهً لا تَثِقُ مِن نَفسِکَ بإنجازِها؛
هرگز وعدهاى نده که نسبت به انجام آن از خود مطمئن نیستى.
منابع: غرر الحکم، ح۱۰۲۹۷؛ میزان الحکمه: ج۱۳، ص۲۵۰
« مراقب دشمن باش »
امام على علیه السلام:
اِستَعمِل مَعَ عَدُوِّکَ مُراقَبَهَ الإِمکانِ وانتِهازَ الفُرصَهِ، تَظفَر؛
با دشمنت انتظار توانایى و زمان شناسى را به کارگیر ، تا پیروز گردى.
منابع: غرر الحکم، ح۲۳۴۷؛ دانشنامه قرآن و حدیث: ج۷، ص۵۵۰
احادیث امام علی سلام الله علیه بخش ۴
« دوستان قدیمی »
امام على علیه السلام:
اخْتَرْ مِن کلِّ شیءٍ جَدِیدَهُ ، ومِن الإخْوانِ أقدَمَهُمْ؛
از هر چیز ، نُوَش را برگزین ؛ امّا از برادران ، قدیمیترینشان را.
منابع: غرر الحکم، ح۲۴۶۱؛ دوستی در قرآن و حدیث، ص۲۱۴
« سرمستىِ توانگرى »
امام على علیه السلام:
ضَرَرُ الفَقرِ أحمَدُ مِن أشَرِ الغِنى؛
زیان فقر ، ستوده تر از سرمستىِ توانگرى است.
منابع: غرر الحکم، ح۵۹۰۴؛ توسعه اقتصادی بر پایه قرآن و حدیث: ج۱، ص۱۴۶
« مجموعه خوبی ها »
امام على علیه السلام:
مَن أحسَنَ إلى مَن أساءَ إلَیهِ فقد أخَذَ بجَوامِعِ الفَضلِ؛
هر کس به کسى که به او بدى کرده است، خوبى کند، بی گمان مجمع فضایل را در اختیار گرفته است.
منابع: غرر الحکم، ح۸۹۰۵؛ میزان الحکمه: ج۹، ص۱۴۹
« افراد باهوش »
امام على علیه السلام:
الکَیِّسُ مَن کانَ یَومُهُ خَیراً مِن أمسِهِ؛
زیرک کسى است که امروزش از دیروزش بهتر باشد.
منابع: غرر الحکم، ح۱۷۹۷؛ میزان الحکمه: ج۱۰، ص۲۱۸
« خودشناسی »
امام على علیه السلام:
مَعرِفَهُ النَّفسِ أنفَعُ المَعارِفِ؛
شناخت خود، سودمندترین شناخت است.
منابع: غرر الحکم، ح۹۸۶۵؛ علم و حکمت: ج۱، ص۴۲۰
« جبهه نگیر! »
امام على علیه السلام:
لا تُعادوا ما تَجهَلونَ ؛ فإنَّ أکثرَ العِلمِ فیما لا تَعْرِفونَ؛
با آنچه نمى دانید دشمنى نکنید؛ زیرا بیشتر دانش در چیزهایى است که شما نمى دانید.
منابع: غرر الحکم، ح۱۰۲۴۶؛ میزان الحکمه: ج۲، ص۳۵۷
« برتری سکوت »
امام على علیه السلام:
صَمتٌ یُعقِبُکَ السَّلامَهَ خَیرٌ مِن نُطقٍ یُعقِبُکَ المَلامَهَ؛
خاموشىاى که براى تو سلامت در پى آورد، بهتر از گفتارى است که برایت ملامت به بار نشاند.
منابع: غرر الحکم، ح۵۸۶۶؛ میزان الحکمه: ج۱۰، ص۲۰۳
احادیث امام علی سلام الله علیه بخش ۴
« آرامش کتابخوانی »
امام على علیه السلام:
مَن تَسَلّى بالکُتبِ لم تفُتْهُ سَلوَهٌ؛
هرکس با کتاب ها آرام گیرد، هیچ آرامشى را از دست نداده است.
منابع: غرر الحکم، ح۸۱۲۶؛ دانشنامه قرآن و حدیث:ج۸، ص۴۹۴
احادیث امام علی سلام الله علیه بخش ۴
« پا را اندازه گلیم خود دراز کردن »
امام على علیه السلام:
أفضلُ الأدبِ أن یَقِفَ الإنسانُ عند حَدِّه ولا یَتَعدّى قَدْرَهُ؛
برترین ادب ، آن است که انسان در حدّ خود بایستد و از اندازه خویش فراتر نرود.
منابع: غرر الحکم، ح۳۲۴۱؛ دانشنامه قرآن و حدیث: ج۲، ص۲۱۸
« بدترین دوستان »
امام على علیه السلام:
شَرُّ إخوانِکَ مَن داهَنَکَ فی نفسِکَ وساتَرَکَ عَیبَکَ؛
بدترینِ برادرانت ، کسى است که با تو چاپلوسى کند و عیبت را از تو بپوشاند.
منابع: غرر الحکم، ح۵۷۲۵؛ حکمت نامه جوان، ص۲۱۶
منبع: شبکه حدیث