احادیث امیرالمؤمنین علی سلام الله علیه بخش ۳

احادیث امام علی سلام الله علیه بخش ۳

« مواضع تـهـمـت »

امام على علیه السلام:

مَن دَخلَ مَداخِلَ السُّوءِ اتُّهِمَ؛

هر که به جاهاى بد رفت و آمد کند، مورد بدگمانى و تهمت واقع مى شود.

منابع: بحار الأنوار: ۷۵/۹۱/۸؛ میزان الحکمه: ج۲، ص۱۱۸

 « شوق دیدار »

امام على علیه السلام:

وَاللّه‏ِ لاَبنُ أبیطالِبٍ آنَسُ بِالمَوتِ مِنَ الطِّفلِ بِثَدىِ اُمِّهِ؛

به خدا سوگند که پسر ابوطالب با مرگ مأنوس‏تر است تا کودک به پستان مادرش.

منابع: نهج البلاغه، خطبه ۵؛ دانشنامه قرآن و حدیث: ج۸، ص۵۰۰

 « نومیدی چرا؟! »

امام على علیه السلام:

عَجِبتُ لِمَن یَقنَطُ ومَعَهُ الاِستِغفارُ؛

در شگفتم از کسى که آمرزش خواهى را دارد و با این حال، نومید مى شود.

منابع: نهج البلاغه، حکمت ۸۷؛ نهج الذکر: ج۴، ص۲

احادیث امام علی سلام الله علیه بخش ۳

 « کیفیت در کار »

امام على علیه السلام:

لا تَطلُب سُرعَهَ العَمَلِ، وَاطلُب تَجویدَهُ؛

به دنبال شتاب در کار نباش، بلکه نیک به جاى آوردنش را دنبال کن.

منابع: شرح نهج البلاغه: ج ۲۰ ص ۲۶۷ ح ۱۰۳؛ توسعه اقتصادی بر پایه قرآن و حدیث: ج۱، ص۲۴۸

 « کمک به مظلوم »

امام على علیه السلام:

مَن لَم یُنصِفِ المَظلومَ مِنَ الظّالِمِ سَلَبَهُ اللّهُ قُدرَتَهُ؛

آن که حقّ ستمدیده را از ستمگر نستاند، خداوند، قدرتش را از او بستاند.

منابع: غرر الحکم، ح۸۹۶۶؛ دانش نامه امیرالمؤمنین: ج۴، ص۲۰۸

« پایان کار ظالم »

امام على علیه السلام:

لِکُلِّ ظالِمٍ عُقوبَهٌ لا تَعدوهُ، وصَرعَهٌ لا تَخطوهُ؛

هر ستمگرى، کیفرى دارد که حتما به او خواهد رسید، و هلاکتى دارد که قطعا گریبانش را خواهد گرفت.

منابع: غرر الحکم، حح ۷۳۱۲؛ بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حدیث: ج۲، ص۲۸۶

« اعتماد به غیر خدا »

امام على علیه السلام:

لا تَتَّکِلْ إلى غَیرِ اللّه ِ فیَکِلَکَ اللّه ُ إلَیهِ؛

به کسى غیر از خدا تکیه نکن، که خداوند تو را به همو وا مى گذارد.

منابع: مستدرک الوسائل: ج ۱۱ ص ۲۱۷ ح ۱۲۷۹۰؛ حکمت نامه پیامبر اعظم: ج۸، ص۳۶۴

« ارزش نویسندگی »

امام على علیه السلام:

عُقولُ الفُضَلاءِ فی أطرافِ أقلامِها؛

عقل هاى دانشمندان، در نوک قلم هاى آنهاست.

منابع: غرر الحکم، ح۶۳۳۹؛ تبلیغ بر پایه قرآن و حدیث، ص۲۷۴

 « عید فطر »

امام على علیه السلام:

إنَّما هُوَ عیدٌ لِمَن قَبِلَ اللّهُ صِیامَهُ وشَکَرَ قِیامَهُ، وکُلُّ یَومٍ لا یُعصَى اللّهُ فیهِ فَهُوَ عیدٌ؛

این، عید کسى است که خداوند، روزه او را پذیرفته و عبادتش را قبول کرده است و هر روزى که در آن، خدا معصیت نشود، آن روز عید است.

منابع: نهج البلاغه، حکمت ۴۲۸؛ مراقبات ماه رمضان، ص۴۷۲

احادیث امام علی سلام الله علیه بخش ۳

« نکوهش معاشرت با دنیا پرستان »

امام على علیه السلام:

خُلطَهُ أبناءِ الدُّنیا تَشینُ الدّینَ وتُضعِفُ الیَقینَ؛

معاشرت با دنیا پرستان دین را عیبناک و یقین را سست مى کند.

منابع: غرر الحکم، ح ۵۰۷۲؛ میزان الحکمه: ج۱۳، ص۵۸۷

 « آموزش کودکان »

امام على علیه السلام:

عَلِّموا صِبیانَکُم ما یَنفَعُهُمُ اللّهُ بِهِ؛

به کودکانتان چیزهایى را یاد بدهید که به خاطرش خداوند به آنان بهره برساند.

منابع: الخصال: ص ۶۱۴ ح ۱۰؛ حکمت نامه کودک، ص۱۶۲

 « پیامد سرگرمی زیاد »

امام على علیه السلام:

مَن کَثُرَ لَهوُهُ قَلَّ عَقلُهُ؛

آنکه سرگرمى اش فراوان شد، خردش کم گردید.

منابع: غرر الحکم، ح۸۴۲۶؛ علم و حکمت: ج۱، ۲۴۴

 « مدارا کردن »

امام على علیه السلام:

الرِّفقُ یُیَسِّرُ الصِّعابَ، وَیُسَهِّلُ شَدیدَ الأسبابِ؛

مدارا و نرمى، دشواریها را آسان، و چاره هاى سخت را ساده مى سازد.

منابع: غرر الحکم، ح۱۷۷۸؛ حکمت نامه بسیج، ص۲۷۶

« زیبایی حجاب »

امام على علیه السلام:

صِیانَهُ المَرأهِ أنعَمُ لِحالِها وَأدوَمُ لِجَمالها؛

محفوظ (حجاب) داشتن زن، به حال او مفیدتر و زیبایى اش را پایدارتر مى کند.

منابع: غرر الحکم، ح۵۸۲۰؛ میزان الحکمه: ج۱۰، ص۴۷۲

 « ترک شهوات »

امام على علیه السلام:

طَهِّرُوا أنفُسَکُم مِن دَنَسِ الشَّهَواتِ تُدرِکُوا رَفیعَ الدَّرَجاتِ؛

جان هاى خود را از آلودگى شهوت ها پاک سازید، تا به درجات بلند دست یابید.

منابع: غرر الحکم، ح۶۰۲۰؛ میزان الحکمه: ج۱۳، ص۸۰

« از آثار خوشخویی »

امام على علیه السلام:

حُسنُ الْخُلقِ یُورِثُ الْمَحَبَّهَ، وَ یُؤَکِّدُ الْمَوَدَّهَ؛

خوش‏خویى، محبّت به بار می‌‏آورد و دوستى را استوار می‌‏کند.

منابع: غرر الحکم، ح۴۸۶۴؛ دوستی در قرآن و حدیث، ص۱۰۲

 « قانون فرمانبری »

امام على علیه السلام:

أطِعْ مَن فَوقَکَ یُطِعْکَ مَن دُونَکَ؛

از مافوق خود اطاعت کن، تا زیردستت از تو اطاعت کند.

منابع: غرر الحکم، ح۲۴۷۵؛ حکمت نامه بسیج، ص۲۵۰

 « تضاد دنیا و آخرت »

امام على علیه السلام:

لایَنفَعُ العَمَلُ للآخِرَهِ مَعَ الرَّغبَهِ فِی الدُّنیا؛

با وجود دنیاخواهى، کار براى آخرت، سودى نمى بخشد.

منابع: غرر الحکم، حح ۱۰۸۲۹؛ دنیا و آخرت از نگاه قرآن و حدیث: ج۱، ۳۹۴

 « نماز عارفانه »

امام على علیه السلام:

مَن أتَى الصَّلاهَ عارِفا بِحَقِّهاغُفِرَ لَهُ؛

هر کس نماز را با آگاهى از حقیقتش به جا آورد، آمرزیده مى‏شود.

منابع: الخصال: ص ۶۲۸ ح ۱۰؛ شناخت‌نامه نماز: ج۱، ص۱۹۴

 « از ویژگیهای حق و باطل »

امام على علیه السلام:

إنَّ الحقَّ ثَقیلٌ مَرِیءٌ، وإنّ الباطِلَ خَفیفٌ وَبِیءٌ؛

همانا حقّ، سنگین است اما گوارا، و باطل، سبک و آسان است اما کشنده.

منابع: نهج البلاغه، حکمت ۳۷۶؛ میزان الحکمه: ج۳، ص۱۴۹

 « محاسبه »

امام على علیه السلام:

قَیِّدوا أنْفُسَکُم بالمُحاسَبَهِ، وامْلِکوها بالمُخالَفَهِ؛

نفسهاى خود را با حسابرسى به بند کشید؛ و با مخالفت کردن با آن، زمامش را در اختیار گیرید.

منابع: غرر الحکم، ح۶۷۹۴؛ میزان الحکمه: ج۳، ص۷۹

 « از آثار دوراندیشی »

امام على علیه السلام:

التَّدْبیرُ قَبلَ العَملِ یُؤْمِنُکَ مِن النَّدَمِ؛

عاقبت اندیشى پیش از انجام دادن کار، تو را از پشیمانى باز مى دارد.

منابع: عیون أخبار الرضا (ع): ج ۲ ص ۵۴ ح ۲۰۴؛ حکمت نامه جوان، ص۱۹۴

 « جوانمردی »

امام على علیه السلام:

لَمّا سُئلَ عَنِ المُروءَهِ -: لاتَفعَلُ شیئاً فی السِّرِّ تَستَحیی مِنهُ فی العَلانِیَهِ؛

در پاسخ به سؤال: مردانگى چیست؟ ـ فرمود: این که در نهان کارى نکنى که آشکارا از انجام آن شرم داشته باشى.

منابع: تحف العقول، ص۲۲۳؛ میزان الحکمه: ج۱۰، ص۴۷۵

 « از فوائد موعظه »

امام على علیه السلام:

بِالمَواعِظِ تَنجَلی الغَفلَهُ؛

پرده غفلت، با اندرزها کنار مى رود.

منابع: عیون الحکم والمواعظ: ص ۱۸۷ ح ۳۸۰۷؛ دانشنامه قرآن و حدیث: ج۱۵، ص۲۲۸

 « آزادگی قناعت و بردگی طمع »

امام على علیه السلام:

العَبدُ حُرٌّ ما قَنِعَ، الحُرُّ عَبدٌ ما طَمِعَ؛

بنده اگر قناعت کند، «آزاد» است، آزاد، اگر طمع داشته باشد «برده» است.

منابع: غرر الحکم، ح۴۱۳؛ میزان الحکمه: ج۳، ص۱۵

 « پرهیز از خرده‌گیری »

امام على علیه السلام:

مَن ناقَشَ الإخوانَ قَلَّ صَدِیقُهُ؛

هرکه در کار برادرانش خرده ‏گیرى کند، دوستانش کم مى ‏شوند.

منابع: غرر الحکم، ح۸۷۷۲؛ دوستی در قرآن و حدیث، ص۱۴۸

 « سست‌ترینِ دشمنان »

امام على علیه السلام:

أوهَنُ الأَعداءِ کَیدا مَن أظهَرَ عَداوَتَهُ؛

سست ترینِ دشمنان از جهت حیله و نیرنگ، آن است که دشمنى اش را آشکار سازد.

منابع: غرر الحکم، ح۳۲۵۸؛ دانشنامه قرآن و حدیث: ج۷، ص۵۴۶

 « خودپسندی، مانع پیشرفت »

امام على علیه السلام:

الإعجابُ یَمنَعُ الازدِیادَ؛

خودپسندى و غرور، مانع پیشرفت و کمال است.

منابع: نهج البلاغه، حکمت ۱۶۷؛ میزان الحکمه: ج۷، ص۵۰

 « بخشش بیت المال »

امام على علیه السلام:

جودُ الوُلاهِ بِفَیءِ المُسلِمینَ جَورٌ وخَترٌ؛

بخشش کارگزاران از اموال مسلمانان، ظلم و خیانت است.

منابع: غرر الحکم، حح۴۷۲۵؛ الگوی مصرف از نگاه قرآن و حدیث، ص۱۸۰

 « عیب خویش بنگر »

امام على علیه السلام:

طُوبى لِمَنْ شَغَلَهُ عَیْبُهُ عَنْ عُیُوبِ النّاسِ؛

خوشا به حال آن کس که عیب خودش، او را از پرداختن به عیبهاى مردم باز دارد.

منابع: نهج البلاغه، خطبه ۱۷۶؛ میزان الحکمه: ج۸، ص۳۲۰

« گناه، موجب قساوت قلب »

امام على علیه السلام:

ما جَفَّتِ الدُّموعُ إلّا لقَسوهِ القلوبِ، وما قَسَتِ القلوبُ إلّا لِکَثْرهِ الذُّنوبِ؛

چشم ها نخشکیدند، مگر بر اثر سختى دل ها، و دل ها سخت نشدند، مگر به سبب بسیارىِ گناهان.

منابع: علل الشرائع: ص ۸۱ ح ۱؛ دانشنامه قرآن و حدیث: ج۱۴، ص۱۶۴

« از فوائد مشورت »

امام على علیه السلام:

مَنِ استَبَدَّ برأیِهِ هَلَکَ، و مَن شاوَرَ الرِّجالَ شارَکَها فی عُقُولِها؛

هر که خودْ رأیى کند نابود شود و هر که با بزرگان مشورت کند، در خردهایشان شریک گردد.

منابع: نهج البلاغه، حکمت ۱۶۱؛ میزان الحکمه: ج۴، ص۳۴۷

 « عمل به روایات »

امام على علیه السلام:

اعقِلوا الخَبَرَ إذا سَمِعتُموهُ عَقلَ رِعایَهٍ لا عَقلَ رِوایَهٍ؛

هر گاه خبرى را شنیدید، دراندیشه به کار بستن آن باشید، نه به فکر نقل کردنش.

منابع: نهج البلاغه، حکمت ۹۸؛ علم و حکمت: ج۲، ص۵۴۶

 « یاد خدا »

امام على علیه السلام:

بِدَوامِ ذِکرِ اللَّهِ تَنجابُ الغَفلَهُ؛

با مداومت بر یاد خداست که غفلت، زدوده مى شود.

منابع: عیون الحکم والمواعظ: ص ۴۱۹ ح ۷۰۹۹؛ نهج الذکر: ج۱، ص۵۲

« خوشرویی، موجب دوستی »

امام على علیه السلام:

سَبَبُ الْمَحَبَّهِ البُشْرُ؛

خوشرویی، عامل دوستى است.

منابع: غرر الحکم، ح۷۳۶؛ دوستی در قرآن و حدیث، ص۱۰۴

« مکارم اخلاق »

امام على علیه السلام:

ثابِروا على اقْتِناءِ المَکارِمِ؛

در راه کسب مکارم اخلاق پشتکار و پایدارى ورزید.

منابع: غرر الحکم، ح۴۷۱۲؛ میزان الحکمه: ج۳، ص۴۸۰

 « غم دنیا مخور »

امام على علیه السلام:

مَن أصبَحَ علَى الدنیا حَزیناً فقد أصبَحَ لِقَضاءِ اللَّهِ ساخِطاً؛

هر که براى دنیا اندوهناک شود، در واقع، از قضاى خداوند خشمگین شده است.

منابع: تحف العقول: ص ۲۱۷؛ دنیا و آخرت از نگاه قرآن و حدیث: ج۲، ص۱۶۸

 « فکر گناه هم … »

امام على علیه السلام:

مَن کَثُرَ فِکرُهُ فِی المَعاصِی دَعَتهُ إلَیها؛

آن‏که در گناهان، بسیار اندیشه کند، [این کار،] او را به گناه مى‏ کشانَد.

منابع: غرر الحکم، ح۸۵۶۱؛ حکمت نامه جوان، ص۲۶۸

 « صبر و پیروزی »

امام على علیه السلام:

اَلصَّبْرُ کَفِیلٌ بِالظَّفَرِ؛

صبر ضامن پیروزى است.

منابع غرر الحکم، ح۷۶۰؛ میزان الحکمه: ج۶، ص۱۵۲

 « ریخت و پاش نشانه فقر »

امام على علیه السلام:

اَلتَّبْذیرُ عُنْوانُ الْفاقَهِ؛

ریخت و پاش، نشانه تنگ دستى است.

منابع: غرر الحکم، ح ۸۹۰؛ الگوی مصرف از نگاه قرآن و حدیث

 « اسیر طمع »

امام على علیه السلام:

مَن أرادَ أن یَعِیشَ حُرّاً أیّامَ حیاتِهِ فلا یُسکِنِ الطَّمَعَ قَلبَهُ؛

هر که مى ‏خواهد ایام عمر خود را آزاد زندگى کند، طمع را در دل خویش جاى ندهد.

منابع: تنبیه الخواطر: ۱ / ۴۹؛ حکمت نامه بسیج، ص۱۴۶

 « پاسخی به نام سکوت »

امام على علیه السلام:

رُبَّ کلامٍ جَوابُهُ السُّکوتُ؛

بسى سخن که پاسخش خاموشى است.

منابع: عیون الحکم والمواعظ: ص ۲۶۶ ح ۴۸۵۳؛ علم و حکمت در قرآن و حدیث، ص۶۵۰

 « مهلت خداوند »

امام على علیه السلام:

ما ابتَلَى اللّه‏ُ أحَدا بمِثلِ الإملاءِ لَهُ؛

خداوند، هیچ کس را به چیزى چون مهلت دهى، نیازموده است.

منابع: تحف العقول: ص ۲۰۳؛ دانشنامه قرآن و حدیث: ج۱۶، ص۸۰

 « دانشمند زنده است »

امام على علیه السلام:

العالِمُ حَیٌّ وإن کانَ مَیِّتاً، الجاهِلُ مَیِّتٌ وإن کانَ حَیّاً؛

عالم زنده است، گر چه مرده باشد؛ نادان مرده است، گر چه زنده باشد.

منابع: غرر الحکم، ح۱۱۲۴؛ علم و حکمت در قرآن و حدیث، ص۶۷۲

« از وظایف پزشکان »

امام على علیه السلام:

مَن تَطَبَّبَ فَلْیَتَّقِ اللّه وَ لْیَنصَحْ وَ لیَجتَهِدْ؛

هر که طبابت مى کند باید از خدا بترسد و خیرخواه باشد و سعى خود را به کار برد.

منابع: دعائم الاسلام: ج ۲، ص ۱۴۴؛ دانشنامه احادیث پزشکی: ج۱، ص۶۶

 « از وظایف دولتمردان »

امام على علیه السلام در نامه ای به یکی از کارگزارانش:

اِخفَض لَهُم جَناحَکَ، وألِن لَهُم جانِبَکَ؛

در برابر شهروندان، فروتن باش و با ایشان نرمخویى نما.

منابع: تحف العقول: ص ۱۷۷؛ الگوی شادی از نگاه قرآن و حدیث، ص۱۳۸

 « مرگ، غایب نزدیک »

امام على علیه السلام:

لا غائبَ أقرَبُ مِن المَوتِ؛

هیچ غایبى نزدیکتر از مرگ نیست.

منابع: بحار الأنوار: ۷۱ / ۲۶۳ / ۲؛ میزان الحکمه: ج۱۱، ص۹۲

 « کار برای خدا »

امام على علیه السلام:

أفضَلُ العَمَلِ ما اُریدَ بِهِ وَجهُ اللّه ِ؛

برترین عمل، عملى است که براى خدا باشد.

منابع: غرر الحکم، ح۲۹۵۸؛ میزان الحکمه: ج۸، ص۱۵۸

 « پرهیز از نفاق »

امام على علیه السلام:

ما أقبَحَ بالإنسانِ ظاهِرا مُوافِقا، وباطِنا مُنافِقا؛

چه زشت است که انسان ظاهرى موافق داشته باشد و باطنى منافق.

منابع: غرر الحکم، ح۹۵۵۹؛ میزان الحکمه: ج۱۲، ص۳۴۳

 « عزّت بندگی »

امام على علیه السلام:

إلهی کَفى‏ لی عِزّاً أن أکونَ لَکَ عَبداً، وکَفى‏ بی فَخراً أن تَکونَ لی رَبّاً؛

الهى! همین عزّت مرا بس که بنده تو هستم و همین افتخار مرا بس که تو خداوندگار من هستى.

منابع: الخصال: ص ۴۲۰ ح ۱۴؛ دانش نامه امیرالمؤمنین (ع): ج۱۰، ص۲۵۸

 منبع: شبکه حدیث

قبلی: احادیث امیرالمؤمنین علی سلام الله علیه بخش ۲

بعدی: احادیث امیرالمؤمنین علی سلام الله علیه بخش ۴

About نیاز جهان

2 comments

  1. بسیار ممنون اجر شما با مولا علی علیه السلام

  2. بسیار ممنون اجر شما با مولا علی علیه السلام